Franchise Là Gì? Các Thương Hiệu Nhượng Quyền Ở Việt Nam

Trong môi trường kinh doanh ngày nay, mô hình nhượng quyền thương hiệu (franchise) đã trở thành một phương thức phổ biến và hiệu quả để mở rộng quy mô và tăng trưởng. Từ các chuỗi nhà hàng nổi tiếng đến các khách sạn quốc tế, nhiều doanh nghiệp đã áp dụng mô hình franchise để mở rộng thị trường và tối ưu hóa hoạt động kinh doanh. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu khái niệm franchise, phân loại các hình thức franchise trong lĩnh vực nhà hàng và khách sạn, và điểm qua một số thương hiệu nhượng quyền nổi bật tại Việt Nam.

Franchise là gì?

Franchise, hay còn gọi là nhượng quyền thương hiệu, là một mô hình kinh doanh trong đó một doanh nghiệp (nhà nhượng quyền) cho phép một cá nhân hoặc tổ chức khác (nhượng quyền) sử dụng tên thương hiệu, hệ thống kinh doanh, quy trình, và tài sản trí tuệ của mình để vận hành một doanh nghiệp độc lập. Đổi lại, người nhận quyền thường phải trả một khoản phí nhượng quyền ban đầu và/hoặc một phần lợi nhuận hàng năm cho nhà nhượng quyền.

Mô hình franchise cho phép doanh nghiệp mở rộng hoạt động và xây dựng mạng lưới mà không phải gánh vác toàn bộ rủi ro tài chính và quản lý. Người nhận quyền có cơ hội bắt đầu kinh doanh với một mô hình đã được chứng minh và có sự hỗ trợ từ nhà nhượng quyền, đồng thời vẫn giữ được sự độc lập trong việc điều hành doanh nghiệp của mình.

Phân loại các hình thức franchise nhà hàng, khách sạn

Mô hình franchise có thể được phân loại theo nhiều cách khác nhau tùy thuộc vào ngành nghề và cấu trúc của hệ thống. Dưới đây là một số hình thức franchise phổ biến trong lĩnh vực nhà hàng và khách sạn:

1. Franchise nhà hàng:
   • Franchise theo thương hiệu (Brand Franchise): Trong hình thức này, nhà nhượng quyền cho phép người nhận quyền sử dụng tên thương hiệu, logo, và các yếu tố nhận diện thương hiệu của mình. Các chuỗi nhà hàng nổi tiếng như McDonald’s, KFC và Pizza Hut hoạt động theo mô hình này, cung cấp một hệ thống hoạt động tiêu chuẩn và đồng bộ hóa trên toàn cầu.
   • Franchise theo mô hình kinh doanh (Business Format Franchise): Đây là hình thức nhượng quyền toàn diện hơn, trong đó nhà nhượng quyền không chỉ cho phép sử dụng thương hiệu mà còn cung cấp hệ thống quản lý, quy trình hoạt động, đào tạo, và hỗ trợ marketing. Ví dụ, Starbucks và Subway đều áp dụng mô hình này, cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách vận hành một cửa hàng và bảo đảm chất lượng đồng nhất.
   • Franchise theo sản phẩm (Product Franchise): Mô hình này tập trung vào việc nhượng quyền sản phẩm thay vì toàn bộ hệ thống kinh doanh. Nhà nhượng quyền cung cấp sản phẩm, và người nhận quyền sẽ bán sản phẩm đó dưới thương hiệu của nhà nhượng quyền. Ví dụ trong ngành nhà hàng, một số chuỗi thực phẩm có thể nhượng quyền các sản phẩm chế biến sẵn mà không yêu cầu người nhận quyền phải tuân theo mô hình hoạt động cụ thể.
2. Franchise khách sạn:
   • Franchise theo chuỗi khách sạn (Hotel Chain Franchise): Đây là mô hình phổ biến trong ngành khách sạn, trong đó một chuỗi khách sạn cho phép các doanh nghiệp hoặc cá nhân sở hữu và vận hành các cơ sở khách sạn dưới tên thương hiệu của chuỗi. Ví dụ, các chuỗi khách sạn như Marriott, Hilton và Accor hoạt động theo mô hình này, cung cấp một hệ thống tiêu chuẩn và hỗ trợ để bảo đảm chất lượng đồng nhất trên toàn hệ thống.
   • Franchise theo kiểu biệt thự hoặc căn hộ (Resort or Vacation Rental Franchise): Mô hình này tập trung vào các cơ sở nghỉ dưỡng hoặc cho thuê căn hộ. Nhà nhượng quyền cung cấp thương hiệu và hệ thống quản lý, trong khi người nhận quyền điều hành các cơ sở nghỉ dưỡng hoặc căn hộ theo tiêu chuẩn của thương hiệu. Ví dụ, các thương hiệu như Wyndham và RCI hoạt động theo mô hình này.
   • Franchise theo mô hình dịch vụ (Service Franchise): Mô hình này nhượng quyền các dịch vụ liên quan đến khách sạn, chẳng hạn như dịch vụ lễ tân, dọn phòng, và quản lý sự kiện. Các thương hiệu như Holiday Inn Express cung cấp dịch vụ và hỗ trợ để đảm bảo rằng người nhận quyền có thể cung cấp dịch vụ khách hàng chất lượng cao.

Danh sách các nhà hàng nhượng quyền thương hiệu tại Việt Nam

Tại Việt Nam, mô hình franchise đang phát triển mạnh mẽ với sự xuất hiện của nhiều thương hiệu quốc tế và địa phương. Dưới đây là một số nhà hàng nhượng quyền nổi bật tại Việt Nam:

1. McDonald’s: Chuỗi hamburger nổi tiếng toàn cầu, McDonald’s đã có mặt tại Việt Nam từ năm 2014 và tiếp tục mở rộng mạng lưới các cửa hàng nhượng quyền.
2. KFC: Với mô hình franchise đã thành công trên toàn thế giới, KFC đã có mặt tại Việt Nam từ những năm 1990 và hiện đang duy trì một số lượng lớn các cửa hàng nhượng quyền.
3. Pizza Hut: Chuỗi pizza nổi tiếng, Pizza Hut, đã có mặt tại Việt Nam từ lâu và cung cấp dịch vụ nhượng quyền cho các nhà đầu tư có quan tâm.
4. Starbucks: Thương hiệu cà phê toàn cầu, Starbucks, đã bắt đầu nhượng quyền tại Việt Nam vào năm 2013 và tiếp tục mở rộng với các cửa hàng nhượng quyền trên khắp cả nước.
5. Lotteria: Chuỗi fast-food đến từ Hàn Quốc, Lotteria, đã có mặt tại Việt Nam từ những năm 1998 và cung cấp cơ hội nhượng quyền cho các nhà đầu tư địa phương.
6. Dunkin’ Donuts: Chuỗi cà phê và bánh donut nổi tiếng của Mỹ, Dunkin’ Donuts, cũng có mặt tại Việt Nam và hoạt động theo mô hình franchise.

Kết luận

Franchise là một mô hình kinh doanh hiệu quả giúp doanh nghiệp mở rộng quy mô và phát triển thị trường một cách nhanh chóng và bền vững. Đặc biệt trong lĩnh vực nhà hàng và khách sạn, mô hình franchise không chỉ cung cấp cơ hội kinh doanh cho các nhà đầu tư mà còn đảm bảo sự đồng nhất về chất lượng và dịch vụ. Việc hiểu rõ các hình thức franchise và lựa chọn thương hiệu phù hợp là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp thành công trong việc mở rộng và phát triển. Với sự phát triển mạnh mẽ của mô hình franchise tại Việt Nam, các doanh nghiệp và nhà đầu tư có cơ hội lớn để tham gia vào thị trường và xây dựng thương hiệu của mình trong một môi trường kinh doanh đầy tiềm năng.